Mới vừa hoàn thành xong khóa đào tạo giáo viên yoga, trẻ trung, và tràn đầy lý tưởng để bắt đầu, tôi đã đồng ý dạy lớp yoga đầu tiên cho trẻ em tại trung tâm mỹ thuật gần nơi tôi ở. Tôi đã dạy các lớp ballet từ khi còn học phổ thông, và khi chị sếp hỏi tôi có muốn dạy các lớp học yoga sau giờ học không, tôi đã ngay lập tức trả lời “Vâng” đầy nhiệt huyết. Ý tôi là, giảng dạy yoga cho trẻ thì quá là vui còn gì? Chúng tôi có thể giả vờ kêu meo meo hay moo moo trong tư thế con mèo hay con bò, hoặc sủa khi vào tư thế down dog, và, ôi, tôi chỉ biết là tôi sẽ nghĩ ra các trò vui còn lại sau.

Tôi xuất hiện ở lớp học đầu tiên của tôi với giáo án khá giống với chương trình tôi đang sử dụng cho các lớp người lớn của mình (ngoại trừ việc có thêm các ghi chú của tôi về âm thanh động vật), và tôi hình dung những đứa trẻ trầm lặng, tập trung luyện tập kĩ thuật thở cơ hoành (hay còn gọi là thở bụng). Sự tưởng tượng của tôi nhanh chóng dập tắt khi một nhóm trẻ từ 4-12 tuổi ào qua cửa. Hai bé trai nhào vào đánh nhau. Các bé gái lớn hơn thì không ngừng thì thầm, khúc khích, và đảo mắt, trong khi các trẻ mầm non lại chạy đến hôn cái gương. Tôi mất khoảng 10 phút để tập trung các em thành một vòng tròn. Đáng ngạc nhiên là không bé nào chăm chú lắng nghe về ý nghĩa của từ “yoga”, vì vậy chúng tôi nhảy thẳng vào việc kêu meo meo và moo moo. Mọi thứ êm xuôi cho đến khi có bé nào đó cho rằng làm pháo đài là ý tưởng tốt hơn là thực hiện động tác chào mặt trời. Sau đó một cuộc chiến nổ ra với những thanh kiếm vô hình. Nhiều tiếng khúc khích hơn. Nhiều con mắt đảo ngược đảo xuôi hơn. Và nhiều nụ hôn gương hơn. Rõ ràng, điều gì đó đã sai sai ở đây.

“Được rồi, các em!” Tôi la lên (vâng, tôi thực sự đã hét lên), “làm một vòng tròn. Chúng ta sẽ chơi trò chơi “Vịt, Vịt … um … Bướm!” “(Vịt, vịt, ngỗng với “vịt “trong tư thế baddha konasana  hoặc tư thế con bướm, nếu bạn đang thắc mắc). Chúng tôi đã chơi ít nhất 10 vòng “Vịt, Vịt, Bướm” ngày hôm đó.

May mắn thay, tôi đã học được một vài điều kể từ đó. Không chỉ tôi đã thêm vào “Yogi nói”, “Từ điển hình ảnh yoga” và “Thẻ chiến binh đông cứng” cho bài giảng của mình, nhưng tôi cũng hiểu thêm về các trình tự phù hợp với từng lứa tuổi, sự phát triển của trẻ và cách giao tiếp, tương tác tích cực.

Sắp xếp trình tự tư thế khéo léo là chìa khóa thành công

Khi giáo viên lên một bài giảng dạy cụ thể cho trẻ em, họ cần phải xem xét rất nhiều thứ, chứ không chỉ là  các tư thế phù hợp, sắp xếp theo một trình tự phù hợp. Bắt đầu bằng tư thế ngồi tĩnh tâm có thể hợp với học viên người lớn, nhưng trẻ em thường cần một trò chơi khởi động để chúng có thể bớt ngọ nguậy, và tập trung tốt hơn. Và trong khi những người lớn mong đợi một buổi tập asana ít nhất một giờ đồng hồ thì đòi hỏi một lớp yoga 60 phút thực hành liên tục các tư thế có chỉ dẫn là điều hơi quá sức với các yogis bé con này. Để giữ trẻ tham gia vào lớp, hãy chia nhỏ các chuỗi tư thế với các trò chơi, câu chuyện và bài hát có liên quan. “Yogi nói” (Simon nói với asanas) là một cách thú vị cho trẻ em xem lại các tư thế mà các em đã học được và cho chúng cơ hội tỏa sáng như một “giáo viên”. Đối với việc kể chuyện, hãy chọn một huyền thoại hấp dẫn từ truyền thống yoga mà bạn có thể gắn vào chủ đề lớp học của bạn và các hướng dẫn asana (Hãy xoay cánh tay của em như thần Ganesha xoay cái vòi của ông ấy, hoặc duỗi thẳng đôi chân của em một cách can đảm như chiến binh Virabhadra.)

Các tư thế đôi là một cách tuyệt vời khác để kết hợp mọi thứ. Tập với một người bạn không chỉ làm cho lớp học thú vị hơn, mà còn khuyến khích sự hợp tác và xây dựng các kỹ năng giải quyết vấn đề. Bạn không cần những tư thế kĩ thuật cao – tư thế cái cây bên nhau hoặc tư thế ngồi dựa lưng vào nhau cũng đủ để lớp học thêm lý thú. Tôi khuyên bạn nên giải thích và demo các động tác đôi trước khi yêu cầu trẻ ghép đôi; điều này sẽ giúp các em ngừng trò chuyện và tập trung vào việc thực hành.

Trẻ em không phải là người lớn thu nhỏ

Cơ thể và bộ não của trẻ nhỏ rất khác với người lớn chúng ta, lý do chúng tập yoga cũng khác với mục đích của chúng ta. Hầu hết người lớn xuất hiện trong lớp yoga bởi vì chính họ muốn đến lớp, còn trẻ em không phải lúc nào chúng cũng muốn đến. Các em có thể đến lớp bởi vì cha mẹ của họ nghe nói yoga cải thiện hiệu suất học tập, hoặc vì cha mẹ muốn các em được tập luyện thêm. Hoặc có lẽ các em chỉ cần một nơi chơi đùa sau giờ học.

Hãy nhớ rằng trẻ em đôi khi đến lớp mệt mỏi, đói, hoặc lo lắng về bài tập về nhà. Nếu bạn nhận thấy một học sinh càu nhàu khi tập tư thế chiến binh của bạn hoặc làm trò hề trong quá trình kể chuyện, hãy thông cảm với các em. Nếu em nào đó đang có chút vấn đề, hãy tìm một cái gì đó tích cực về việc tập yoga của em để nói với em. Tôi đã từng dạy  một cậu bé trong lớp, cậu bé ấy  khăng khăng  tuyên bố mình không hứng thú với bất kì động tác hay hoạt động nào trong lớp. Khi đến giờ tập bhramari (hơi thở con ong), cậu bé cố ý tạo âm thanh qua lỗ mũi rất khó chịu . Nhưng em không nhận ra là bhramari đúng là cần tạo âm thanh đi từ mũi. Vì vậy, tôi chớp lấy cơ hội để chỉ cho lớp học rằng cậu bé đang làm pranayama hoàn toàn đúng, và yêu cầu cậu bé đứng trước lớp và làm mẫu (và cậu bé đã tự hào thực hiện). Các học viên khác sau đó đã cố gắng thực hiện âm thanh đặc trưng của hoạt động thở con ong như vậy, và cậu bé đã vui vẻ tham gia phần còn lại của lớp.

 Tầm quan trọng của trò chơi

Nếu phải nói gì đó về yoga cho trẻ, thì tôi sẽ nói rằng dạy yoga cho trẻ con luôn nhắc nhở tôi đừng có quá nghiêm túc. Yoga chắc chắn là rất quan trọng, nhưng không phải vì vậy mà chúng ta không thể vui đùa một chút (hay như Mister Rogers đã từng gọi nó là “tác phẩm của thời thơ ấu”). Chuẩn bị cho một lớp yoga trẻ em, bạn cần  thiết lập một số động tác và tư thế nhất định, bên cạnh đó bạn cũng cần phải dành nhiều đất cho sự sáng tạo được thể hiện. Khi dạy bọn trẻ, bạn nên nuôi dưỡng trí tưởng tượng của chúng, hỏi chúng về những điều học được, và sau đó chân thành lắng nghe những gì chúng chia sẻ.

Ngày đầu tiên của tôi giảng dạy yoga cho trẻ em đã có những thách thức, nhưng tôi yêu thích việc dạy yoga cho trẻ em. Tại sao? Bởi vì trẻ em có nhiều thứ để dạy những người lớn như chúng ta phải dạy chúng. Chúng nhắc nhở chúng ta rằng thực hành nên là niềm vui, về tính tò mò bẩm sinh của chúng, về sự sáng tạo, và năng lượng không giới hạn truyền cảm hứng cho chúng ta để áp dụng một cảm giác vui tươi hơn trong bài thực hành của chúng ta.

Lời khuyên cho việc giảng dạy yoga cho trẻ em

Ngay cả những giáo viên có kinh nghiệm cũng thấy rằng việc dạy dỗ những học viên nhỏ tuổi đôi khi khá khó khăn, chán nản. Xét cho cùng, hầu hết các trẻ mầm non sẽ không nắm bắt được sự phức tạp của cơ thắt lưng, và các học sinh tiểu học không quan tâm nhiều những thứ thuộc về lý luận vũ trụ học. Tuy nhiên, việc tuân theo một vài quy tắc đơn giản sau đây sẽ giúp bạn dạy một lớp học vui nhộn và hấp dẫn trẻ em.

  1. Lập một kế hoạch giảng dạy (nhưng hãy sẵn sàng để thay đổi). Đến lớp và chuẩn bị với một chủ đề, danh sách tư thế, và các trò chơi và các câu chuyện bổ sung (Không nên “Vậy, các em muốn làm gì ngày hôm nay?”) nhắn gửi thông điệp rằng lớp học yoga không phải là miễn phí cho tất cả. Nhưng đừng quá cứng nhắc. Đánh giá năng lượng trong phòng học. Nếu trẻ không thấy thoải mái, hãy bỏ qua phần kể chuyện và đi ngay vào một trò chơi khởi động.
  2. Hạn chế “việc khen tặng”. Mặc dù phản hồi tích cực là rất quan trọng, lời khen “tập tốt lắm” sẽ mất tất cả ý nghĩa nếu bạn cứ lặp đi lặp lại sau mỗi asana. Hạn chế các lời khen chung chung và nên cung cấp thông tin phản hồi cụ thể thay vào đó – ví dụ như “Wow, Ava, chân sau của con là siêu thẳng và mạnh!”
  3. Đừng cứng nhắc về định tuyến. Quan trọng là bọn trẻ thực hiện tư thế có an toàn không. Chúng có thấy vui không? Nếu có thì tuyệt quá rồi! Không cần phải quá cầu kỳ. Mục đích của bạn là mang lại  cho trẻ một trải nghiệm tích cực về yoga, không phải để đảm bảo rằng chân trước của các em ở góc 90 độ hoàn hảo trong tư thế chiến binh II.
  4. Đừng ngần ngại sử dụng tiếng Phạn (hoàn toàn). Vì mục đích rõ ràng, bạn thường muốn gọi các tư thế bằng những cái tên được tìm thấy trong ngôn ngữ mẹ đẻ của trẻ, nhưng học một hoặc hai từ tiếng Phạn cho mỗi lớp có thể nâng cao vị thế cho trẻ.

Nguồn: yogainternational

Dịch bởi yogavietnam.vn