Trưởng thành ở Ấn Độ, tôi bắt đầu tập yoga từ khi còn rất nhỏ. Tôi bắt đầu với bộ môn này từ năm lớp 1 do được giới thiệu bởi nhà trường. Ở độ tuổi lên sáu, các bạn học và tôi khó có thể ngồi yên, nhưng cơ thể chúng tôi lúc đó dẻo dai và tâm trí lại chẳng sợ hãi gì cả. Viễn cảnh có được cả tiết học không phải học hành hay sách vở làm bọn trẻ con chúng tôi rất hào hứng.

Cũng như tất cả những gì đầu tiên của chúng ta, cô giáo yoga đầu tiên củachúng tôi đặc biệt. Cô là một phụ nữ Ấn Độ bình thường khoảng hơn 60 tuổi. Bên cạnh là một người vợ, người mẹ, bà Nội tận tụy, cô còn là một yogini nhiều khao khát và là cô giáo yoga tại trường học của tôi. Điều này rất đáng lưu ý vì nhiều người phụ nữ ở độ tuổi cô thì tập luyện tại nhà, và một số người mở lớp học trong khu, việc dạy yoga trong hệ thống trường học lúc bấy giờ được xem là một việc đáng chú ý. Đặc biệt là vì đối với nhiều phu nữ ở thế hệ của cô tại Ấn Độ, nghề nghiệp là một điều hiếm hoi. Gia đình và các nhu cầu từ đó luôn phải được ưu tiên. Nuôi dưỡng việc tập luyện đều đặn đòi hỏi tính kỉ luật, và biến yoga thành sự nghiệp của một người lại đòi hỏi nhiều sức mạnh và sự kiên định hơn nữa. Để có thể làm được như cô, cô phải có đủ niềm tin vào yoga và bản thân mình. Cô phải có cảm hứng chia sẻ bộ môn này với những cơ thể và tâm trí chớm nở. Hình ảnh dịu dàng của cô vẫn in sâu vào tâm trí tôi, hàng bao nhiêu năm sau và hàng dặm trường xa cách.

Lớp chúng tôi bao gồm 50 học sinh trong một lớp học trung bình. Nó đòi hỏi sự sáng tạo để kiểm soát chúng tôi và tìm những tư thế mà chúng tôi có thể thực hành thoải mái trong không gian giới hạn như vậy. Giáo án được cô xây dựng kĩ lưỡng và tập trung vào tầm qua trọng của yoga như một thực hành để nhận thức được cở thẩ và tâm trí. Hầu hết các động tác yoga chúng tôi tập đều nhẹ nhàng, và không cần dụng cụ hỗ trợ. Cô giáo còn đọc sách Yoga Sutra và các quyển yoga khác. Tôi nhớ các hình vẽ cơ thể con người của cô để giải thích về tư thế, hiệu quả của chúng và cách thực hiện sao cho đúng. Đối với tôi, tất cả đều rất hấp dẫn. Bởi vì tôi vốn là đứa trẻ hiếu học và không phải là người chuyên tâm với thể thao, yoga đã khơi gợi cho tôi vì tính lịch sử, hơi thở và khả năng tiếp cận của nó – như chúng ta có thể tập ở bất cứ nơi đâu và ai cũng có thể tập mà không có cảm giác cạnh tranh. Nhịp trường học có thể nhanh và mang tính cạnh tranh, và chúng tôi được dạy để mang tính đấu đá ấy đến khi trưởng thành, đặc biệt trong sự nghiệp sau này. Nhưng trong yoga tôi không cạnh tranh với ai khác. Cái ý tưởng yoga có thể là nơi nương náu của tôi trong thế giới bận rộn, điên loạn đã hằn sâu trong tôi từ lúc đó.

Hầu hết thời gian học, chúng tôi tập những tư thế đơn giản như easy pose, tư thế hoa sen, tư thế ngọn núi với những biến thể, những tư thế duỗi cổ và vai, và rất nhiều động tác thực hành mắt (mà tôi nghĩ yoga hiện đại lại không coi trọng động tác này). Chúng tôi cũng học nhiều hình thức pranayama như agni sara, anulom vilom và các phương pháp thở thiền định và phản xạ.

Và tôi nhớ rõ ràng việc hướng dẫn dùng bình rửa mũi trong lớp. Chúng tôi đều ớn lạnh với ý tưởng này lúc đó. Những cô gái nhỏ run rẩy với cái mũi nở lên như tay nắm, trong khi các cậu trai thì chọc ghẹo nhau vì hình thù kì quái của cái bình – không ai trong chúng tôi học bài này một cách nghiêm túc. Và dĩ nhiên bây giờ thì tôi thầm cám ơn vì sao may mắn của mình vì đã biết sử dụng bình rửa mũi mỗi khi bị cảm lạnh.

Khi hội trường lớn có chỗ trống, lớp chúng tôi sẽ di chuyển đốn đó để thực hành những tư thế năng động hơn. Chúng tôi thực hành nhiều tư thế từ tư thế vũ công, tư thế cái cây, chào mặt trời, tư thế nằm ngửa, và tư thế con lạc đà. Những tư thế khuyến khích sự tập trung, cân bằng và kiên định – những công cụ cần thiết cho cuộc đời học sinh và cuộc sống sau này – được chú trọng. Tin không, chúng tôi cũng phải làm bài kiểm tra yoga nữa, việc đọc được tên tư thế yoga trong tiếng Phạn là bắt buộc luôn.

Cô giáo của chúng tôi không chỉ chú trọng hatha yoga. Yoga trong truyền thống Ấn Độ là một lối sống toàn diện; bên cạnh asana, nó bao gồm kiến thức tổng quát rộng khắp về Ayurveda và các phương pháp chữa trị tại nhà. Tôi nhớ cô giáo từng nhắc “Luôn luôn ngồi khi uống nước và luôn luôn ngồi khi ăn vì nó sẽ hỗ trợ cho tiêu hóa.” Đó giải thích tại sao bữa ăn truyền thống của Ấn Độ không bao giờ dùng khi di chuyển.

Cô cũng giúp tôi nhận ra rằng tắm nước nóng ngay khi ngủ dậy không phải là điều kỳ lạ gì về văn hóa mà được thiết kế để làm giảm sự cứng nhắc cơ thể, qua đó hỗ trợ việc thực hành yoga tốt hơn. Kí ức đáng nhớ nhất của tôi không chỉ ở bài học yoga mà còn tính kỳ quặc của nó, mỗi khi cô phát hiện chúng tôi thõng người trên bàn, cô sẽ đét vào người để bắt chúng tôi thẳng lưng (cô nhắc rằng tư thế đẹp cũng là một phần quan trọng của thực hành yoga).

Nhưng điều tôi nhớ rõ trong những năm tháng đầu đời với yoga là tôi đã hoàn toàn coi thường nó. Cũng như các bạn nhỏ xung quanh, tôi được tiếp cận với viên ngọc quý có thể tỏa sáng cuộc đời tôi. Nhưng tôi vẫn nhớ mình thầm thì với cô bạn cạnh bên về làm đẹp và thời trang trong giờ savasana. Quả là một thiếu nữ thiếu nghiêm túc biết bao.

Lúc này, những ký ức thời thơ ấu ấy là món quà cho tôi và thực hành của tôi. Từ lúc đó tôi đã có rất nhiều giáo viên. Một vài người nổi trội hơn, nhưng tất cả họ đều hình thành nên tôi như bây giờ. Sau năm lớp 10, vì nhớ lớp yoga ở trường, tôi bắt đầu học thêm tại trung tâm trong vùng. Yoga tại đây tối giản. Những chiếc thảm rơm giản đơn cùng quạt trần là tất cả những gì có trong căn phòng khiêm tốn chúng tôi tập luyện.

Thầy giáo của tôi là một người khá nổi tiếng trong cộng đồng yoga của vùng. Mặc dù ông đã hơn 60, trông ông như mới 40 tuổi – khoẻ mạnh, tập trung và nghiêm khắc. Ông có thể quan sát bạn và nói chính xác bạn có thể và không thể làm được tư thế nào. Sự nghiêm khắc của ông giúp tôi thực hiện những tư thế mà ban đầu tôi sợ hãi. Tôi có thể thực hiện tư thế đứng bằng vai, tư thế cái cày, tư thế bánh xe nhờ có ông.

Các giáo viên của tôi không ai là vận động viên, một vài người thậm chí không được xem là khỏe mạnh theo tiêu chuẩn hiện đại.  Nhưng họ đều những cá nhân tận tâm, mạnh mẽ, và tập trung. Họ đã cống hiến cuộc đời họ cho môn thực hành mà họ tin tưởng: một môn thực hành không nhất thiết hướng tới một mục tiêu mà chỉ đơn thuần là niềm vui nó mang đến. Vâng, tôi đã cố gắng làm hoàn hảo việc luyện tập của mình, nhưng như họ, tôi tận hưởng quá trình yoga chỉ vì yoga.

Tôi đã học rất nhiều từ sự kỉ luật của họ và đã nuôi dưỡng tinh thần kỉ luật đó trong việc thực hành yoga và cuộc sống của mình. Tính kỉ luật để không bị ngăn cảm bởi tuổi tác, chấn thương, giới hạn không gian hoặc sự tự ti. Nếu bạn muốn thực hành bạn có thể làm được ở bất cứ đâu dù có hay không có dụng cụ hỗ trợ; ya định của bạn mới quan trọng. Hạt giống được vun trồng từ nhiều năm trước và vẫn tiếp tục nảy mầm.

Tôi còn phải đi một chặng đường dài, còn phải học nhiều, nhưng tôi sẽ tiếp tục đi con đường này. Và tôi ghi nhớ tất cả thầy cô với niềm thương yêu, và tất cả các bài học trên con đường yoga với sự biết ơn và nụ cười.

Nguồn: Yoga International

Photo: Internet

Dịch bởi Yogavietnam