Khi Geeta Iyengar (thường được gọi là Geetaji) bắt đầu giảng dạy trong những năm đầu 1960s, rất ít người Ấn Độ cho rằng phụ nữ cần phải tập yoga, chưa nói đến là dạy yoga cho người khác. Bà mất rất nhiều thời gian trả lời các câu hỏi như là đứng bằng đầu sẽ làm phụ nữ khó có thai chăng?

Lúc đó Geeta đang ở độ tuổi teen, nhưng những gì bà nói lại rất có trọng lượng. Sau tất cả, bà vốn là con gái cả của B.K.S. Iyengar, bậc thầy yoga đã dạy hoàng gia Ấn Độ, các chính trị gia, các ngôi sao cũng như những nhân vật nổi tiếng thế giới như nghệ sĩ violin Yehudi Menuhin và triết gia Jiddu Krishnamurti.

Geeta Iyengar vốn là một cái tên quen thuộc. Từ năm 1973, khi mẹ bà qua đời, bà trở thành người phụ nữ hỗ trợ đằng sau người cha của mình. Bà nấu ăn, sửa bản thảo cho ông và vận hành Viện Yoga Tưởng niệm Ramamani Iyengar ở Pune, Ấn Độ, trung tâm chính của Iyengar Yoga. Bà khước từ những lời khen ngợi và công nhận, hướng chúng sang cho Guruji, cha/thiền sư của bà. Bản thân bà từ lâu đã là một bậc thầy về yoga. Ở giai đoạn mà số lượng học viên nữ vượt xa nam giới trong các lớp học yoga, bà được cho là người phụ nữ quyền lực nhất về yoga.

Geeta Iyengar được huấn luyện yoga gần như là khi mới sinh ra. “Yoga luôn ở xung quanh tôi,” bà đã nói như vậy trong một buổi phỏng vấn vào năm 1995. “Tôi vẫn nhớ rất rõ việc mình bắt chước theo Guruji luyện tập. Guruji từng bắt tôi uốn, vặn và lộn người trên chân ông khi ông thực hiện tư thế headstand hay tư thế đứng trên vai.”  Nhưng thời thơ ấu của bà không hề trôi qua một cách bình dị. Cũng như cha mình, bà là đứa trẻ hay mắc bệnh, chịu đựng mọi thứ từ cảm lạnh đến đau dạ dày hay thương hàn, bạch hầu. Lên 10 tuổi, bà mắc bệnh viêm thận kẽ, một căn bệnh có thể gây nguy hiểm tính mạng. Sau khi căn bệnh bùng phát làm cho bà bất tỉnh suốt 4 ngày, cha bà “bỏ thuốc men qua một bên và cứng rắn tuyên bố, “Bắt đầu từ ngày mai, con không uống thuốc gì nữa. Hoặc là con tập yoga hoặc là con chuẩn bị chết thôi,’” bà nhắc lại chuyện này trong quyển sách của bà Yoga: Hạt ngọc cho phụ nữ.

Đến năm 15 tuổi, bà đã dạy yoga cho các bạn học. Hai năm sau đó, một vài học viên của cha bà đề nghị bà dạy yoga cho họ khi Guruji công tác ở Anh, và bà đã đồng ý. Bà không bao giờ nhìn lại, dành trọn nửa thế kỷ để ủng hộ và tiếp nối công việc của ông – ban đầu là người học việc và tiếp đến là người kế thừa, lãnh đạo học viện cùng với em trai mình là Prashant.

Cả ba người trong gia đình Iyengar đều nổi tiếng là hung dữ. Họ la mắng, họ hò hét. Đó là một tính cách rất dễ bị hiểu lầm, Patricia Walden, một giáo viên Iyengar cấp cao đã học với họ từ những năm 70 cho biết. “Nhiều người hiểu lầm điều đó. Họ không hiểu là khi ai đó la mắng là vì họ thực sự quan tâm đến bạn, mong muốn bạn hiểu được tài liệu học tập, và không mong bạn bị chấn thương.”

Họ cũng được biết đến với khả năng “thấy hết mọi thứ” – khả năng có thể nhìn thấy các học viên đang gặp khó giữa lớp học có hàng trăm học viên, có thể biết khi nào bạn mất sự chú tâm, gọi bạn khi bạn đang lơ đễnh, học với họ như là mình đang trần trụi. Không thể nào giấu được gì.

Geetaji tự làm mình khác đi bằng cách tập trung chuyên sâu vào những nhu cầu cụ thể của phụ nữ. Quyển sách đầu tiên xuất bản năm 1983, Yoga: hạt ngọc cho phụ nữ là quyển bách khoa toàn thư về asana và hơi thở cho nhiều giai đoạn của cuộc đời người phụ nữ. Quyển sách mới nhất của bà Iyengar yoga cho người mẹ: Thực hành an toàn cho những ai đang mang thai và người mới làm mẹ, mà bà là đồng tác giả, viết về mọi thứ từ vấn đề thụ thai cho đến những vấn đề sau sinh. Những gì bà hướng dẫn làm thế nào phụ nữ có thể điều chỉnh việc thực hành trong chu kỳ kinh nguyệt cũng đã tạo cảm hứng cho việc ra đời hai quyển sách.

Mặc dù bà chưa bao giờ kết hôn và chưa bao giờ quan tâm đến hôn nhân, bà hiểu những khó khăn của người phụ nữ trong việc cân bằng cuộc sống gia đình và những đòi hỏi khác. Trong thực tế, việc bà quản lý gia đình Iyengar đã làm bà lơi lỏng việc thực hành yoga. “Những yêu cầu công việc đã làm cho việc luyện tập đều đặn khó khăn hơn. Đối với đàn ông thì khác. Họ có thể nghiêm túc theo chương trình của họ…nhưng đó là vì còn có ai khác hỗ trợ họ.”

Món quà lớn nhất của bà dành cho phụ nữ có thể là tấm gương từ chính bà. “Bởi vì bà ấy là một người phụ nữ mạnh mẽ, dữ dội, bà đã truyền sức mạnh cho nhiều người,” Walden nói. “Bà bảo vệ cho bất cứ ai. Bà sẽ nói bất cứ điều gì cần nói. Bà bảo vệ cho sự thật và tất cả chúng ta đều cần một hình mẫu như vậy đúng không?”

Không bao giờ là quá trễ

“Yoga là món quà cho tuổi già. Một người tập yoga khi tuổi cao đạt được không chỉ sức khỏe, hạnh phúc mà còn có sự tươi mới của tâm trí, vì yoga đem cho họ cái nhìn tươi sáng về cuộc đời, và người đó có thể ngóng trông tương lai hạnh phúc hơn thay vì mãi nhìn về quá khứ vốn đã lui vào bóng tối. Sự cô đơn, lo lắng gây ra nỗi buồn và đau khổ sẽ bị yoga tiêu diệt và cuộc đời mới bắt đầu. Vì vậy không bao giờ là quá trễ để bắt đầu. Yoga, nếu tập khi tuổi đã cao, là quá trình tái sinh dạy chúng ta cách đối diện với cái chết trong hạnh phúc, an bình và dũng cảm . 

Do đó, không ai bị miễn trừ khỏi yoga và không lý do gì mà ngừng tập yoga. Yoga hữu dụng thế nào chỉ có thể hiểu được khi ta thực hành nó. »

—trích sách Yoga: Viên ngọc cho phụ nữ (1990)

Nguồn : Yoga International

Dịch bởi Yogavietnam